شبکه لایتنینگ چیست و چگونه کار می‌کند؟ (Lightning Network)

شبکه لایتنینگ که در معنای لغوی به معنای صاعقه است یکی از راهکارهای بهبود مقیاس پذیری است که بلاکچین ها برای داشتن تراکنش های کم هزینه و سریع از آن استفاده میکنند.

مشکل مقیاس پذیری

عدم تداخل در عملکرد طبیعی شبکه با افزایش تعداد کاربران و تراکنش‌ها به صورتی که تقاضای به وجود آمده قابل مدیریت باشد را مقیاس پذیری میگویند.

حال برای درک بهتر مشکل مقیاس پذیری شبکه بلاکچین بیت کوین را در نظر بگیرید؛ تراکنش های بیت کوین دو مشکل بزرگ دارند، اولین مشکل این است که کارمزد برای مبالغ کم بالاست و دومین مشکل اینکه برای تایید تراکنش زمان زیادی نیاز است.

با اجرا لایتنینگ این دو مشکل حل شده و امکان انجام تراکنش‌های سریع و کم‌هزینه را با بیت کوین فراهم می‌کند.

در بلاکچین های امروزی شاهد هستیم که برای حفظ غیر متمرکز بودن شبکه، مشکل مقیاس پذیری بلاکچین پدیدار میشود. مثلا شبکه بیت کوین فقط ۷ تراکنش در ثانیه را می‌تواند پردازش کند.

مشکل مقیاس پذیری در شبکه بیت کوین با افزایش زمان لازم برای تایید تراکنش ها و با رشد نجومی کارمزد ها در اواخر سال ۲۰۱۷ خود را نشان داد.

برای اطلاعات بیشتر درباره مشکل مقیاس پذیری کلیک کنید.

شبکه لایتنینگ چیست؟

شبکه لایتنینگ یا صاعقه به عنوان راهکار لایه دوم (Second Layer) یا برون زنجیره ای (Off-Chain) مورد استفاده قرار میگیرد.

در لایتنینگ شبکه بیتکوین امکان انجام تراکنش های بیشتری نسبت به حالت عادی وجود دارد.

شبکه لایتنینگ هیچکدام از انواع فورک ها (هارد فورک یا سافت فورک) نیست و به اجماع بر روی بلاک چین بیت کوین برای تایید تراکنش‌های آن نیازی نیست. لایتنینگ برای سایر ارزهای دیجیتال مثل لایت کوین نیز پیاده‌سازی شده است.

کاربران با ایجاد کانال پرداختی با دیگران از طریق لایتنینگ در شبکه به صورت P2P میتوانند مبادلات خود را به صورت آنی و نامحدود انجام دهند.

این عمل امکان پرداخت مبالغ خرد با بیت کوین را فراهم میکند و دیگر نیازی نیست برای خرید هایی با مبالغ کم مدت طولانی منتظر تایید تراکنش بمانید.

نحوه کار شبکه لایتنینگ

در شبکه لایتنینگ از کانال های پرداختی دو طرفه یا همان کیف پول های چند امضایی استفاده میشود.

عبارت برون‌‌زنجیره‌ای به این معناست که بیت کوین‌های شما تا زمانی که کانال به صورت باز باقی بماند، در یک آدرس چندامضایی که در بلاک چین ثبت شده قرار خواهند داشت، بنابراین برون زنجیره ای به معنای خارج شدن دارایی شما از زنجیره بلوکی و انتقال به مکان دیگر نیست .

برای بستن کانال، هر دو کاربر باید تراکنشی را به بلاکچین ارسال کنند که آخرین وضعیت موجودی هر کدام در بلاکچین ثبت شود.

به زبان ساده‌تر لایتنینگ مثل این است که دو فرد حساب‌‌ و کتاب بین خودشان را روی کاغذی می‌نویسید و در زمان حل‌ و فصل حساب مبالغ مشخص توسط هرشخص پرداخت میشود.

ولی باید این را در نظر داشته باشید که ممکن است طرف مبادله یک فرد غریبه باشد ، در این مورد چگونه باید به او اعتماد کرد؟

برای پاسخ به این سوال باید گفت که زمان ایجاد کانال، هر یک از کاربران سپرده‌ مشخصی که مثل یک وثیقه عمل می‌کند را در کانال قرار میدهند. این سپرده باید مساوی یا بیشتر از مقداری که انتقال می‌یابد باشد.

نحوه استفاده از شبکه لایتنینگ

کاربران در لایتنینگ با سیاهه یا اینویس (Invoice) سر و کار دارند.

در سیاهه لایتنینگ تمامی اطلاعات لازم برای ایجاد یک تراکنش توسط کاربر وجود دارد.

در این اطلاعات مقدار انتقال یافته ، تاریخ انقضای سیاهه، تاریخ ایجاد سیاهه، کلید عمومی دریافت‌کننده تراکنش لایتنینگ و برخی داده‌های دیگر وجود دارد.

دو روش برای اتصال به لایتنینگ وجود دارد؛ روش اول نود لایتینیگ و روش دوم نصب کیف پول های مخصوص لایتنینگ.

۱- راه‌اندازی نود لایتنینگ بیت کوین

همانطور که میدانید لایتنینگ یک راهکار لایه دوم بر پایه بلاک چین بیت کوین است و به همین خاطر جهت راه‌اندازی نود لایتنینگ باید ابتدا وارد فول نود بیت کوین شد.

در حال حاضر سه روش پیاده‌سازی مختلف که شامل Lnd از لایتنینگ لبز، C-lightning از المنت پراجکت و ایکلیر از ACINQ برای شبکه لایتنینگ ارائه شده است. در میان این ۳ نرم‌افزار ، ایکلیر با دارا بودن رابط گرافیکی مناسبی که دارد، برای کاربران عادی مناسب‌ترین گزینه محسوب می‌شود.

۲- استفاده از کیف پول‌های لایتنینگ بیت کوین

درصورتی که نخواهید از روش فول نود استفاده کنید میتوانید کیف پول‌های مخصوص لایتنینگ بیت کوین را دانلود کنید. کیف پول های Blue Wallet و Phoenix به دلیل رابط کاربری خوب جهت اتصال به شبکه لایتنینگ مناسب میباشند.

مزایا و معایب لایتنینگ

مزایای لایتنینگ

• مناسب بودن شبکه لایتنینگ برای پرداخت های خرد
• استفاده از راهکار برون ‌زنجیره ‌ای لایتنینگ برای حل مشکل مقیاس‌پذیری
• امکان ارسال و دریافت (تقریبا) آنی در لایتنینگ به وسیله کانال‌های پرداختی دوطرفه

معایب لایتنینگ

• شبکه لایتنینگ برای مبالغ بالا مناسب نیست.
• در صورت آفلاین بودن دریافت کننده امکان دریافت مبلغ وجود ندارد.
• ایجاد و بستن کانال‌های پرداختی به انجام تراکنش‌های درون‌زنجیره‌ای نیازمند است که در این صورت کارمزد و زمان بیشتری نیاز است.